આખા ભારતમાં લગ્નના અલગ અલગ રિત રિવાજો છે. પરંતુ કેટલાક સમુદાયોમાં પોતાના પિતરાઈ ભાઈઓ સાથે દીકરીના લગ્નની મંજૂરી છે, જ્યારે ઘણા સમુદાયોમાં કોઈની બહેન સાથે ભાઈના લગ્ન પણ થાય છે. આમ તો એક જ પરિવારમાં લગ્ન ન કરવા પાછળ ઘણા વૈજ્ઞાનિક કારણો છે છતાં વર્ષોથી આ સમુદાય લગ્ન કરી રહ્યો છે.
નેશનલ ફેમિલી હેલ્થ સર્વેના રિપોર્ટમાં એક ચોંકાવનારો ખુલાસો થયો છે. આ રિપોર્ટ અનુસાર છેલ્લા કેટલાક વર્ષોમાં દક્ષિણ ભારતમાં હિંદુ અને બૌદ્ધ સમુદાયોમાં પોતાના પિતરાઈ ભાઈઓ સાથે લગ્ન કરવાનું ચલણ નોંધપાત્ર રીતે વધ્યું છે. આ રિપોર્ટ અનુસાર, દેશભરમાં પરિવારમાં પિતરાઈ ભાઈઓ અથવા અન્ય રક્ત સંબંધો વચ્ચે લગ્નની સંખ્યા લગભગ 11 ટકા છે. પરંતુ જો દક્ષિણ ભારતના રાજ્યોની વાત કરીએ તો દક્ષિણ ભારતના માત્ર ચાર મોટા રાજ્યોનો આંકડો આ આંકડા કરતા અઢી ગણો વધારે છે.
નેશનલ ફેમિલી હેલ્થ સર્વે (NFHS-5) ના અહેવાલ મુજબ, દક્ષિણ ભારતીય રાજ્ય તમિલનાડુમાં સૌથી વધુ 28 ટકા પિતરાઈ લગ્ન થઈ રહ્યા છે. આ પછી કર્ણાટકમાં 27 ટકા, આંધ્રપ્રદેશમાં 26 ટકા, પુડુચેરીમાં 19 ટકા અને તેલંગાણામાં 18 ટકા લગ્ન થયા છે. દક્ષિણ ભારતમાં કેરળ એકમાત્ર એવું રાજ્ય છે જ્યાં પિતરાઈ ભાઈના લગ્ન રાષ્ટ્રીય સરેરાશ કરતા ઘણા ઓછા છે એટલે કે માત્ર 4.4 ટકા.
પિતરાઈ છોકરા અને છોકરીના પૂર્વજો સરખા જ હોય છે. આખી દુનિયામાં પોતાના પરિવારમાં લગ્ન કરવાની કોઈ પરંપરા નથી. જો કે, સાઉદી અરેબિયા, અફઘાનિસ્તાન, લિબિયા, પાકિસ્તાન જેવા ઇસ્લામિક રિવાજોનું પાલન કરતા દેશોમાં આવા લગ્ન ઠેર ઠેર જોવા મળે છે, પરંતુ ભારતમાં આવા સમુદાય સિવાય ક્યાંય આવા લગ્ન થતા જોવા મળતા નથી.
મુસ્લિમ સમુદાયમાં પિતરાઈ મેરેજની શરૂઆત કરવામાં આવી હતી જેથી કરીને તેમની જાતિ મજબૂત રહે અને તેમની મિલકત પરિવારમાં જ રહે. એક મીડિયા રિપોર્ટ અનુસાર સમાજશાસ્ત્રી આર ઈન્દ્રાએ એક લેખમાં કહ્યું છે કે દક્ષિણ ભારતમાં પિતરાઈ લગ્નમાં વધારો થવા પાછળ ઘણા મુખ્ય કારણો છે.
સમાજશાસ્ત્રી આર ઈન્દ્રના મતે મોટાભાગના લોકો પોતાની જાતિમાં લગ્ન કરવા ઈચ્છે છે. આ કારણે તેઓ પોતાના સંતાનોના લગ્ન પોતાના પરિવારના બાળકો સાથે અથવા દૂરના સંબંધીની પુત્રી કે પુત્ર સાથે કરાવે છે. પોતાના પરિવારમાં લગ્ન કરવાનું બીજું કારણ વર્ગ છે. લોકો વિચારે છે કે તેમની સંપત્તિ તેમના જ ઘરમાં રહેશે અને તેમનો પોતાનો પરિવાર મજબૂત બનશે.
Leave a Reply